Nieuws

Later dit jaar: Afghaanse oorlogstapijten

12 augustus 2025

Geweven herinneringen, een getuigenis van veerkracht.

Vanaf 16 november 2025 toont Museum Nienoord een serie klassiek ogende, maar bij nader inzien hoogst actuele tapijten: de ‘oorlogstapijten’ uit Afghanistan. Hier wordt de ontwikkeling zichtbaar die bijna een halve eeuw oorlog doet met de visuele cultuur van Afghanistan. Deze tapijten komen uit een privé verzameling, een aantal was niet eerder publiekelijk te zien. De tentoonstelling is in het kader van 80 jaar vrijheid in Nederland.

De oorsprong van de tapijten ligt in het begin van de jaren tachtig, in het Afghaanse verzet tegen de invasie van het leger van de Sovjet-Unie. Ze verbeelden op indrukwekkende wijze het indringen van de hel in het paradijs. Traditionele decoratieve elementen werden vervangen door tanks, gevechtshelikopters, bommenwerpers, kalasjnikovs, handgranaten en mijnen.

Met deze ‘kunst van het verzet’ hebben de mensen een manier gevonden om zich uit te drukken. Om met hun levensbedreigend dagelijks leven, met soms vlucht uit hun woonomgeving om te gaan. Hun ontwerpers en makers zijn ‘visuele geschiedschrijvers’.

De tapijten doorbreken ook een taboe, door kwaadaardigheid tot versiering te verheffen. Hoewel deze afbeeldingen getuigen van de alomtegenwoordigheid van dodelijke wapens en van het lijden en zielenpijn van de mensen, verwijzen ze tegelijkertijd naar traditionele waarden. Hierin vinden ze hoop en hiermee hopen ze uiteindelijk weer vrede te bereiken.

Hun schokkende overlapping van traditionele esthetiek en de actuele oorlogssituatie levert een geheel nieuwe kunstvorm op, met een zeer ongewone maar voortdurende actualiteit. De tijdsdocumenten die ze weven, tarten de westerse kijkgewoonten, die nog vaak aan de imaginaire werelden van de 1001 nacht oriënteren.
De overduidelijke kunstzinnige, historische en maatschappelijke waarde maakt van deze tapijten buitengewone verzamelobjecten, maar ook onderwerpen van onderzoek en van tentoonstellingen in galerieën en musea over de hele wereld.